[AA/F8: Tóm tắt kiến thức] Lesson 4: Đạo đức nghề nghiệp (Professional Ethics)

Mối đe dọa 

Biện pháp bảo vệ

Sở hữu cổ phần/lợi ích tài chính

(Owning shares/ financial interests)

Nắm giữ lợi ích trong cổ phần hoặc một số hình thức đầu tư khác vào khách hàng.

Kiểm toán viên sẽ muốn tối đa hóa lợi nhuận từ khoản đầu tư, bỏ qua các điều chỉnh kiểm toán mà có thể ảnh hưởng đến giá trị khoản đầu tư của họ.

• Thanh lý cổ phần ngay lập tức nếu là thành viên của nhóm kiểm toán
• Loại bỏ cá nhân đó khỏi nhóm kiểm toán
• Nếu một partner của công ty kiểm toán là người nắm giữ cổ phần/lợi tích tài chính từ khách hàng, cổ phần phải được thanh lý nếu không phải hủy bỏ hợp đồng

Phụ thuộc vào phí kiểm toán

(Fee dependency)

Phí kiểm toán cho một khách hàng chiếm quá cao trong tỷ lệ phí kiểm toán của công ty.

Quá phụ thuộc vào khách hàng kiểm toán có thể khiến kiểm toán viên bỏ qua các điều chỉnh cần thiết vì lo sợ mất khách hàng

Nếu tổng phí mà khách hàng trả lớn hơn 15% tổng phí của công ty kiểm toán nhận được trong hai năm liên tiếp.

• Trình bày cho ban quản trị của khách hàng
• Sắp xếp một cuộc soát xét lại chất lượng của hợp đồng được thực hiện bởi một kiểm toán viên độc lập khác hoặc cơ quan quản lý chuyên nghiệp

Quà tặng và sự hiếu khách

(Gifts and hospitality)

Chấp nhận hàng hóa, dịch vụ và sự hiếu khách từ khách hàng có thể tạo ra nguy cơ tư lợi và nguy cơ từ sự quen thuộc, vì kiểm toán viên có thể mang tâm lý mắc nợ khách hàng.

• Chỉ chấp nhận những món quà nhỏ, không có giá trị lớn và không quan trọng và phải được thông qua sự xét duyệt của partner.
• Việc nhận quà tặng phải được ghi lại trong hồ sơ kiểm toán ngay cả khi từ chối nhận quà.

Lưu ý: Việc mua hàng hóa và dịch vụ từ một khách hàng kiểm toán thường không đe dọa đến tính độc lập, miễn là giao dịch diễn ra trong quá trình kinh doanh thông thường và theo các điều khoản thương mại

Cho vay và bảo lãnh

(Loans and guarantees)

• Không chấp nhận các khoản cho vay và bảo lãnh với khách hàng mà không trong quá trình kinh doanh thông thường hoặc không theo các điều khoản thương mại.

Phí kiểm toán bị nợ

(Overdue fees)

Khách hàng vẫn còn nợ tiền phí kiểm toán từ năm trước.

• Không thực hiện thêm bất kỳ công việc nào cho khách hàng cho đến khi các khoản phí bị nợ được thanh toán.
• Các khoản phí quá hạn có thể chuyển thành các khoản vay tính lãi với khách hàng.

Mối quan hệ kinh doanh và mối quan hệ cá nhân

Nếu công ty kiểm toán (hoặc nhân viên) tham gia vào các mối quan hệ kinh doanh với khách hàng, kiểm toán viên có thể sẽ có lợi ích khi doanh nghiệp hoạt động hiệu quả.

• Loại bỏ nhân viên có quan hệ kinh doanh với khách hàng kiểm toán ra khỏi nhóm kiểm toán

Tiềm năng trở thành nhân viên cho khách hàng

(Potential employment with an audit client)

Nếu một thành viên của nhóm kiểm toán có thể trở thành nhân viên của khách hàng, họ có thể không muốn làm ảnh hưởng việc làm của họ trong tương lai.

• Cần quy định trong các chính sách và thủ tục của công ty, yêu cầu cá nhân đó phải  thông báo về khả năng trở thành nhân viên với khách hàng.
• Loại bỏ cá nhân đó khỏi nhóm kiểm toán
• Xem xét lại về tất cả các đánh giá quan trọng mà người đó đã đưa ra

Các khoản phí điều kiện

(Contingent fees)

Kiểm toán viên sẽ có động cơ để đảm bảo đạt được một kết quả cụ thể nhằm tối đa hóa phí kiểm toán.

Ví dụ: Khách hàng yêu cầu bỏ qua các điều chỉnh kiểm toán làm giảm lợi nhuận của khách hàng và kiểm toán viên sẽ được hưởng theo phần trăm từ việc này.

• Không chấp nhận các khoản phí dựa trên kết quả thực hiện, phí kiểm toán phải là cố định.

Chính sách đền bù và đánh giá

(Compensation and evaluation policies)

Nguy cơ này xảy ra khi có một thành viên của nhóm cung cấp các dịch vu phi kiểm toán cho khách hàng

• Loại bỏ thành viên đó khỏi nhóm kiểm toán
• Kiểm tra lại công việc được thực hiện bởi nhóm kiểm toán

Mối đe dọa

Biện pháp bảo vệ

Dịch vụ kế toán và ghi chép sổ sách

(Accounting and bookkeeping services)

Công ty kiểm toán cung cấp cho một công ty niêm yết dịch vụ kế toán và ghi chép sổ sách mà công ty đó là khách hàng.

Công ty kiểm toán không được cung cấp dịch vụ kế toán và ghi chép sổ sách cho khách hàng là công ty niêm yết, ngoại trừ những trường hợp khẩn cấp, và phải tuân thủ các điều sau:

• Nhóm kiểm toán và nhóm cung cấp dịch vụ kế toán phải được tách biệt
• Công ty kiểm toán không được ra các quyết định quản lý cho khách hàng
• Các dữ liệu gốc và các điều chỉnh phải được thực hiện hoặc chấp thuận bởi khách hàng.

Dịch vụ kiểm soát nội bộ

(Internal audit services)

Công ty kiểm toán không được cung cấp dịch vụ kiểm soát nội bộ cho khách hàng là công ty niêm yết, trong đó dịch vụ liên quan đến kiểm soát nội bộ đối với BCTC, hệ thống kế toán hoặc các số liệu và thuyết minh trên BCTC.

Trong trường hợp có cung cấp dịch vụ này cho khách hàng, nhóm kiểm toán và nhóm cung cấp dịch vụ kiểm soát nội bộ phải được tách biệt.

Dịch vụ thuế

(Taxation services)

Cung cấp dịch vụ tính toán thuế cho BCTC của khách hàng và tư vấn thuế cho khách hàng tạo ra nguy cơ tự kiểm tra.

Công ty kiểm toán không được cung cấp dịch vụ kế toán và ghi chép sổ sách cho khách hàng là công ty niêm yết, ngoại trừ những trường hợp khẩn cấp và phải tách biệt 2 nhóm cung cấp dịch vụ thuế và kiểm toán.

Dịch vụ định giá

(Valuation services)

• Không nên định giá các vấn đề trọng yếu đối với báo cáo tài chính và có mức độ chủ quan đáng kể (significant degree of subjectivity).
• Đối với khách hàng kiểm toán là công ty niêm yết, không nên cung cấp dịch vụ định giá hỗ trợ cho việc lập báo cáo tài chính.

Nhân viên của công ty khách hàng làm việc cho công ty kiểm toán

(Client staff joins audit firm)

• Không phân công những cá nhân đó vào nhóm kiểm toán (ít nhất hai năm sau khi người đó dừng làm việc cho khách hàng)

Mối đe dọa

Biện pháp bảo vệ

Khách hàng gắn bó lâu dài với cá nhân trong nhóm kiểm toán

(Long-association of senior personel)

Sử dụng một cá nhân trong nhóm kiểm toán trong một thời gian lâu dài có thể khiến kiểm toán viên đó trở nên quá tin tưởng, ít giữ thái độ hoài nghi với khách hàng

• Luân chuyển nhân sự cấp cao
• Đối tác độc lập / đánh giá kiểm soát chất lượng

Mối quan hệ gia đình và các mối quan hệ cá nhân khác

(Family and other personel relationships)

Một thành viên của nhóm kiểm toán có mối quan hệ gia đình hoặc mối quan hệ cá nhân với một người ở công ty khách hàng, mà người đó có khả năng gây ảnh hưởng đáng kể đến báo cáo tài chính.

• Loại bỏ cá nhân đó khỏi nhóm kiểm toán
• Sắp xếp lại nhóm kiểm toán sao cho cá nhân đó không giải quyết các vấn đề liên quan đến người có mối quan hệ gia đình và mối quan hệ cá nhân.

Nhân viên kiểm toán rời khỏi công ty để tham gia vào công ty khách hàng

(Audit staff leaves the firm to join the client)

Một nhân viên của công ty kiểm toán trở thành nhân viên của một khách hàng kiểm toán mà có ảnh hưởng đáng kể đến báo cáo tài chính

• Xem xét (và sửa đổi) các thành viên của nhóm kiểm toán
• Thực hiện đánh giá một cách độc lập về mặt chất lượng của cuộc kiểm toán