[FM/F9] Financial Management (Quản trị Tài chính)

[FM/F9: Tóm tắt kiến thức] Lesson 16: Nguồn vốn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ (Finance for SMEs)

SMEs là viết tắt của cụm từ Small and medium sized entities, được hiểu là các Doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Hiện nay các SMEs được mở ra ngày càng nhiều nhằm đáp ứng nhu cầu giải quyết công ăn việc làm, nhu cầu phát triển của xã hội. Nhưng không phải ai trong chúng ta cũng hiểu đúng SMEs là gì và cách các SMEs gọi vốn để hoạt động thế nào. Trong bài này chúng ta sẽ tìm hiểu.

I. SMEs là gì?

SME là doanh nghiệp có các đặc điểm sau:

Nhiều người hay bị nhầm giữa một SME và một start-up, cần phân  biệt rõ:

Đặc điểm

SME

Start-up

Chủ sở hữu

Công ty gia đình

Sẵn sàng chia sẻ cổ phần cho nhiều nhà đầu tư

Mục tiêu kinh doanh

Đi theo con đường đã định trước và thường không lệch khỏi đó

Bắt đầu nhỏ nhưng mang tham vọng sẽ phát triển thành doanh nghiệp lớn

Lợi thế cạnh tranh

Không cần có lợi thế cạnh tranh đọc đáo, chỉ bán cái thị trường cần

Cần lợi thế cạnh tranh độc đáo như công nghệ mới, thị trường rộng…

Tốc độ tăng trưởng

Bắt đầu thường có lãi ngay, tăng trưởng theo đường thẳng

Bắt đầu thường thua lỗ nhưng thành công tăng trưởng theo cấp số nhân

Khả năng quy trình hóa

Giữ bí quyết, ít quy trình để chuyển giao

Quy trình hóa để chuyển giao cho nhiều người

Như vậy, start-up là một SME nhưng một SME thì chưa chắc là start-up.

II. Nguồn vốn cho các SMEs

1. Vấn đề

Các chính phủ đều nhận thức được vai trò của các SMEs đối với nền kinh tế đất nước nên họ luôn cố gắng để giảm thiểu những vấn đề trên, nhằm khuyến khích các SMEs phát triển. Các chính phủ thường đưa ra tác động của mình thông qua:

  • Chính sách thuế (tax policy): bao gồm sự khuyến khích cho các doanh nghiệp để đầu tư thông qua chi phí khấu hao của tài sản sẽ được khấu trừ hay tỷ lệ đánh thuế khác nhau như đánh thuế cao hơn trên khoản thu nhập từ cổ tức
  • Chính sách lãi suất (Interest rate policy): nếu lãi suất cao, lãi vay phải trả lớn hơn nhưng số lượng nhà đầu tư cho vay cũng cao hơn.

2. Các loại nguồn vốn cho SMEs

Như vậy, giống như các doanh nghiệp bình thường, các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn có thể kêu gọi vốn thông qua các nguồn như phát hành cổ phiếu, vay tín dụng hay thuê tài chính…

Tuy nhiên, như đã phân tích ở trên, các nguồn vốn này tồn tại rất nhiều điểm làm hạn chế nguồn vốn cho các SMEs. Do đó, có một số loại nguồn vốn khác cho các SMEs. Cụ thể:

  • Business angel financing là vốn đầu tư thiên thần là nguồn vốn do các nhà đầu tư thiên thần (business angel) người mà có nguồn tài chính cá nhân mạnh tiến hành đầu tư cho các doanh nghiệp nhỏ thông qua việc mua cổ phần của doanh nghiệp. Tuy nhiên, những nhà đầu tư này không tham gia vào việc quản lý công ty, mục đích của họ chỉ là lợi nhuận được chia và họ có thể bán cổ phần bất cứ khi nào công ty phát triển.
  • Government assistance: chính phủ có thể cung cấp sự hỗ trợ cho các SMEs thông qua các khoản vay theo kế hoạch (loan schemes) hoặc các khoản trợ cấp (grants). Trợ cấp thường chỉ là một phần của chi phí phát sinh.
  • Supply chain financing (SCF) chuỗi cung ứng: SMEs bán hàng và xuất hóa đơn cho người mua. Người mua sẽ thanh toán cho SMEs trong thời hạn nhất định, thông thường 30-45 ngày tùy điều kiện hợp đồng đã ký. Tuy nhiên, sau khi xuất hóa đơn, SMEs cần vốn để bắt đầu một quy trình sản xuất mới. SMEs sẽ bán hóa đơn này cho một nhà cung cấp vốn khác (funding provder) để lấy vốn sử dụng. Khi đến hạn thanh toán hóa đơn, người mua hàng sẽ thanh toán cho nhà cung cấp vốn.

  • Crowdfunding/ peer-to-peer funding:

Crowdfunding là mô hình hoạt động gọi vốn dưới hình thức kêu gọi sự góp đỡ của cộng đồng ( a large number of people) để giúp hoàn thành những dự án hay sản phẩm khi mà doanh nghiệp có ý tưởng nhưng lại không có tiền để thực hiện.

Peer-to-peer funding là mô hình gọi vốn ngang hàng, SMEs  được cung cấp các dịch vụ cho vay trực tuyến với chi phí dịch vụ thấp hơn so với chi phí dịch vụ cho vay theo kiểu truyền thống, vì chi phí hoạt động công ty cho vay thấp.

III. Bài tập áp dụng

Bài 1: The following statements relate to small and medium-sized entities (SMEs).

  1. SMEs are restricted in sources of new equity

  2. A potential source of financing for SMEs is venture capital

Are the statements true or false?

  1. Statement 1 is true and statement 2 is false
  2. Statement 2 is true and statement 1 is false
  3. Both statements are true
  4. Both statements are false

Phân tích đề:

Các mệnh đề sau là đúng hay sai khi nói về SMEs?

  1. SMEs bị hạn chế đối với nguồn vốn từ phát hành cổ phiếu mới
  2. Vốn đầu tư mạo hiểm là nguồn vốn tiềm năng cho các SMEs

Lời giải: C

Như đã phân tích ở mục 1 phần II vấn đề đối với vốn của SMEs, SMEs thường không muốn pha loãng quyền kiểm soát nên họ rất ít khi phát hành cổ phiếu mới nên nguồn vốn từ phát hành cổ phiếu bị hạn chế. Vốn đầu tư mạo hiểm là một nguồn vốn cho các SMEs nhưng các SMEs không dễ để gọi được nguồn vốn này.

Bài 2: Private individuals or groups of individuals can invest directly into a small business. What is this known as?

  1. Trade credit
  2. Supply chain finance
  3. Venture capital
  4. Business angel financing

Phân tích đề:

Hình thức các cá nhân hoặc nhóm cá nhân đầu tư vốn trực tiếp cho một doanh nghiệp nhỏ gọi là gì?

  1. Tín dụng thương mại
  2. Chuỗi cung ứng SCF
  3. Vốn đầu tư mạo hiểm
  4. Vốn đầu tư thiên thần

Lời giải: D

Theo định nghĩa mục 2 phần II các nguồn vốn cho SMEs, đáp án đúng là D.

Bài 3: The following statements relate to supply chain finance (SCF).

  1. SCF is considered to be financial debt
  2. SCF allows an SME to raise finance at a lower interest rate than would normally be available to it.

Are the statements true or false?

  1. Statement 1 is true and statement 2 is false
  2. Statement 2 is true and statement 1 is false
  3. Both statements are true
  4. Both statements are false

Phân tích đề:

Các mệnh đề sau là đúng hay sai khi nói về chuỗi cung ứng SCF?

  1. SCF được xem là một khoản nợ tài chính
  2. SCF cho phép SMEs sử dụng vốn ở một lãi suất thấp hơn các nguồn thông thường.

Lời giải: B

SCF cho phép người mua hàng giãn thời gian thanh toán tiền hàng. Đối với SMEs, họ bán các khoản nợ phải thu nên không phải là nợ tài chính, do đó mệnh đề 1 sai.

Trong SCF, người mua hàng thường là các công ty lớn, có tình hình tín dụng tốt nên lãi suất thấp hơn.

Author: Hadtt