[Derivatives]

Môn học sẽ cung cấp khung khái niệm để hiểu về Chứng khoán phái sinh cơ bản, Hợp đồng
kỳ hạn, Hợp đồng tương lai, Quyền chọn mua hoặc bán và Hợp đồng hoán đổi và cách định
giá chúng. Derivatives là môn học về Chứng khoán phái sinh, tìm hiểu về thị trường kỳ hạn,
thị trường tương lai, thị trường quyền chọn,... Chứng khoán phái sinh là những công cụ được
phát hành trên cơ sở những công cụ đã có như cổ phiếu, trái phiếu, nhằm nhiều mục tiêu
khác nhau như phân tán rủi ro, bảo vệ lợi nhuận hoặc tạo lợi nhuận. Chứng khoán phái sinh
sẽ là đòn bẩy, làm tăng nhiều lần giá trị các các đối tượng đầu tư như cổ phiếu, trái phiếu,
hoặc để đảm bảo rằng nếu giá của cổ phiếu, trái phiếu có thay đổi bao nhiêu thì giá của các
công cụ phái sinh vẫn sẽ được duy trì ở mức ban đầu.

1. Definition - Định nghĩa

• • Derivatives (chứng khoán phái sinh) là các công cụ tài chính mà giá trị của
    chúng phụ thuộc vào giá của một tài sản cơ sở.

2. Các công cụ phái sinh phổ biến 

• • Forward contract (Hợp đồng kỳ hạn): thỏa thuận giữa hai bên tham gia để
    mua và bán một loại tài sản ở một thời điểm nhất định trong tương lai với mức
    giá được xác định trước ngay ở thời điểm hiện tại.
  • Futures contract (Hợp đồng tương lai): hợp đồng kỳ hạn được chuẩn hóa,
    niêm yết và giao dịch trên Sở giao dịch chứng khoán.
  • Options (Hợp đồng quyền chọn): Người nắm giữ hợp đồng quyền chọn có
    quyền, nhưng không có nghĩa vụ, mua hoặc bán một loại tài sản cơ sở tại một
    thời điểm nhất định trong tương lai theo mức giá được xác định trước. Người
    bán hợp đồng có nghĩa vụ thực hiện giao dịch khi người nắm giữ hợp đồng
    chọn thực hiện quyền. Hợp đồng quyền chọn bao gồm quyền chọn mua và
    quyền chọn bán.
  • Swap (Hợp đồng hoán đổi): Hợp đồng hoán đổi là một thỏa thuận giữa hai bên
    về việc hoán đổi các dòng tiền phát sinh từ các công cụ tài chính trong tương
    lai. Hợp đồng sẽ quy định rõ thời điểm hoán đổi dòng tiền và phương pháp
    tính toán cụ thể.

3. Checklist ôn thi Derivatives hiệu quả

• Đối với Level 1, nếu không có nhiều thời gian, hãy tập trung vào các khái niệm dễ
  để vượt qua. Ví dụ, định giá hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng tương lai chỉ đơn giản
  là các khái niệm dòng tiền chiết khấu; mô hình quyền chọn nhị thức rất giống với
  nhị thức trái phiếu.
• Đối với Level 2, hãy làm theo các chiến lược sau:
  • Dành một ngày để sắp xếp mọi thứ: Bạn nên phân bổ một ngày dành riêng cho
    môn Derivatives. Thực hiện từng bước một để đảm bảo bạn hoàn toàn tự tin vào
    các khái niệm trước khi tiếp tục các phần khác. Môn này có thể sẽ khiến bạn mất
    rất nhiều thời gian khi đọc tài liệu và xem video, đồng thời bạn cần nhiều thời
    gian và nỗ lực hơn để làm các câu hỏi và bài tập EOC (End of chapter – các câu hỏi
    và bài tập ở phần cuối các chương trong giáo trình).
  • Đọc qua các tài liệu học tập ít nhất hai lần: Sẽ thật tuyệt nếu bạn "ngấm" mọi khái
    niệm ngay ở lần đọc đầu tiên. Đừng lo lắng, nếu điều đó không xảy ra, bạn cần
    đọc lần thứ hai để nắm vững kiến thức hơn. Đặc biệt là, sau khi xem qua các tài
    liệu vài lần, chắc chắn bạn sẽ rất tự tin hy vọng rằng có nhiều câu hỏi môn Derivatives hơn trong bài thi Level 2.
  • Hãy thoát ra khỏi các công thức: Cố gắng hết sức để hiểu (không ghi nhớ) công
    thức: nó có nghĩa là gì, nó có gợi ý gì khi một biến đã cho thay đổi, biến nào có tác
    động lớn hơn và bạn sẽ phải dành thời gian để chủ động ghi nhớ nó.
  • Bạn có thể sử dụng bảng tính excel để có được trực giác cho các công thức. Ví dụ:
    bạn có thể nhập ngang giá quyền chọn mua-quyền chọn bán và thay đổi một số
    đầu vào nhất định để xem hiệu quả giá trị chọn mua.
  • Vẽ bức tranh tổng quan: Bức tranh tổng quan là quan trọng đối với Derivatives.
    Mọi thứ trở nên dễ dàng hơn nhiều nếu bạn biết các hướng cơ bản của các công
    cụ phái sinh.
  • Tăng tốc: Vấn đề với các công cụ phái sinh (đặc biệt là hợp đồng hoán đổi
    (Swaps)) là mất nhiều thời gian để vượt qua. Khi bạn có được câu trả lời chính xác,
    hãy tăng tốc để hoàn thành câu hỏi khác nhanh hơn một chút.

4. Một vài lưu ý cho việc học và thi môn Derivatives

Chứng khoán phái sinh (Derivatives) ở Level 1 chiếm 6% của bài thi, hầu hết các
tài liệu đều mang tính chất giới thiệu. Bạn sẽ học sơ qua về hợp đồng kỳ hạn
(Forwards), hợp đồng tương lai (Futures), quyền chọn mua-bán (Options), hợp
đồng hoán đổi (Swaps) và một số ứng dụng cơ bản của chúng trong quản trị rủi
ro. Những khái niệm cần nhớ là Put-call parity, đồ thị Option payoœ và biểu đồ về
Swap.