[FA/F3: Technical Articles] Discounts (Chiết khấu)

IFRS 15, REVENUE FROM CONTRACTS WITH CUSTOMERS (DOANH THU TỪ HỢP ĐỒNG VỚI KHÁCH HÀNG)

Vào tháng 5 năm 2014, IASB (Hội đồng Chuẩn mực Kế toán Quốc tế) đã ban hành IFRS 15, về Doanh thu từ Hợp đồng với Khách hàng thay thế IAS 18, về Doanh thu. Chuẩn mực này áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp báo cáo theo IFRS cho các giai đoạn bắt đầu vào hoặc sau ngày 1 tháng 1 năm 2018. Bài viết này xem xét việc áp dụng IFRS 15, Doanh thu từ Hợp đồng với Khách hàng và tác động của nó đối với kế toán chiết khấu thanh toán; nó phù hợp nhất với học viên học FA. Học viên học FA1 và FA2 cũng sẽ thấy chiết khấu thanh toán nhưng các chi tiết cơ bản của IFRS 15 sẽ ít liên quan hơn.

Tiêu chuẩn mới này cho biết có năm bước khi ghi nhận doanh thu:

• Bước 1: Xác định hợp đồng với khách hàng
• Bước 2: Xác định nghĩa vụ phải thực hiện trong hợp đồng
• Bước 3: Xác định giá của giao dịch
• Bước 4: Phân bổ giá của giao dịch cho các nghĩa vụ phải thực hiện trong hợp đồng
• Bước 5: Ghi nhận doanh thu khi thực thể đã thỏa mãn các nghĩa vụ  phải thực hiện

Kế toán cho phần hành Chiết khấu

Chiết khấu thanh toán - Payment discounts (còn được gọi là chiết khấu tiền mặt - Cash discounts) được cung cấp cho khách hàng mua chịu để khuyến khích họ thanh toán nhanh. Tuy vậy, không có gì đảm bảo rằng khách hàng sẽ tận dụng Chiết khấu thanh toán tại thời điểm mua hàng vì nó phụ thuộc vào việc khách hàng mua chịu có thanh toán kịp thời hạn hay không.

Trong lịch sử, và theo IAS 18 về Doanh thu, thu nhập từ bán chịu (credit sales) trong đó chiết khấu thanh toán đã được cung cấp sẽ được ghi nhận đầy đủ tại thời điểm bán. Kế toán cho chiết khấu thanh toán sẽ chỉ diễn ra nếu khách hàng thanh toán trong khoảng thời gian thanh toán được yêu cầu (do đó chấp nhận hưởng chiết khấu). Khoản chiết khấu cho phép (discount allowed) sẽ được ghi nhận như một khoản chi phí trong báo cáo lãi hoặc lỗ của người bán và doanh thu vẫn được ghi nhận đầy đủ.

Ví dụ:

A Ltd sold goods with a list price of $1,500 on credit to a customer. A Ltd has a 30 day payment period and has offered the customer a 5% prompt payment discount if payment is made within 14 days. 

Lời giải:

Theo IAS 18, ban đầu giao dịch này sẽ được ghi nhận là

• Dr Receivables                $1,500
  • • Cr Revenue                       $1,500.

Nếu khách hàng thanh toán trong vòng 14 ngày, giao dịch sẽ được hạch toán như sau

• Dr Cash                              $1,425
• Dr Discount Allowed         $75
  • • Cr Receivables                $1,500

Nếu khách hàng thanh toán vượt quá thời hạn 14 ngày, A Ltd sẽ ghi nhận hóa đơn dưới dạng:

• Dr Cash                              $1,500
  
  • • Cr Receivables                $1,500

Ảnh hưởng của IFRS 15 đến Kế toán cho Chiết khấu thanh toán

Năm bước tiếp cận để nhận biết doanh thu như đã nêu ở trên sẽ thay đổi cách hạch toán cho Chiết khấu thanh toán. Để ghi nhận doanh thu, một thực thể phải xác định số tiền mà họ dự kiến ​​sẽ được hưởng theo các tiêu chí của IFRS 15.

Theo IFRS 15, bước thứ ba của phương pháp năm bước yêu cầu một thực thể phải 'Xác định giá của giao dịch', đây là số tiền mà một thực thể dự kiến ​​sẽ được hưởng để đổi lấy việc chuyển giao hàng hoá và dịch vụ. Khi đưa ra quyết định này, một thực thể sẽ xem xét các hoạt động kinh doanh trong quá khứ. [IFRS 15:47]

Khi đưa ra Chiết khấu thanh toán, điều đó có nghĩa là việc số tiền dự kiến được hưởng ​​là không cố định, vì số tiền thực thể sẽ nhận được phụ thuộc vào lựa chọn của khách hàng về việc liệu họ có tận dụng giảm giá hay không.

Trong trường hợp hợp đồng chứa các yếu tố biến đổi, thực thể cần ước tính lượng tiền biến đổi mà nó sẽ được hưởng theo hợp đồng. [IFRS 15:50]

Chuẩn mực này đối phó với sự không chắc chắn liên quan đến số tiền dự kiến được hưởng bằng cách giới hạn số lượng tiền biến đổi mà có thể được ghi nhận. Cụ thể, lượng tiền biến đổi chỉ được bao gồm trong giá giao dịch, nếu sự bao gồm của nó sẽ không dẫn đến sự đảo ngược doanh thu đáng kể trong tương lai khi sự không chắc chắn đã được giải quyết sau đó. [IFRS 15:56]

Khi một thực thể bán hàng cho khách hàng và đã đưa ra Chiết khấu thanh toán, số tiền doanh thu được ghi nhận ban đầu sẽ cần phải được ước tính theo xác suất khách hàng chấp nhận hưởng Chiết khấu. Khi thực thể mong đợi rằng khách hàng sẽ chấp nhận hưởng chiết khấu, doanh thu phải được ghi nhận lại sốròng của chiết khấu.

Ví dụ:

J Ltd sold goods with a list Price of $2,000 on credit to a customer. J Ltd has a 30 day payment period and has offered the customer a 3% prompt payment discount if payment is made within 15 days. Based on past experience the customer is expected to take up the 3% discount.

Lời giải:

Ban đầu giao dịch này sẽ được ghi nhận là

• Dr Receivables                  $1,940
  • • Cr Revenue                       $1,940.

Nếu khách hàng thanh toán trong vòng 14 ngày, J Ltd sẽ ghi nhận hóa đơn dưới dạng:

• Dr Cash                              $1,940
  • • Cr Receivables                 $1,940

Nếu khách hàng thanh toán vượt quá thời hạn 14 ngày, giao dịch sẽ được hạch toán như sau

• Dr Cash                              $2,000
  • • Cr Receivables                 $1,940
    • Cr Revenue                       $60

Như ví dụ đưa ra ở trên, IFRS 15 sẽ có tác động đáng kể đến doanh thu được báo cáo. Cung cấp Chiết khấu thanh toán sẽ dẫn đến doanh thu thấp hơn được ghi nhận (khi Chiết khấu được chấp nhận). Điều này sẽ có tác động đến lợi nhuận gộp của các đơn vị kinh doanh. Tuy nhiên, tác động ròng đối với lợi nhuận nói chung sẽ vẫn giống như trước. Bởi vì với cách ghi lại doanh thu thuần của chiết khấu thanh toán, không còn yêu cầu ghi lại khoản chiết khấu chi phí cho phép trong báo cáo lãi hoặc lỗ. Chiết khấu thanh toán sẽ được kiểm tra trong FA1, FA2 và FA và do đó, sự chú tâm về tác động của IFRS 15 là rất quan trọng.

Source: ACCA Global

Translated by: Duy Anh Nguyen