Phân loại các quỹ đầu tư

Trong lĩnh vực tài chính, chắc hẳn bạn đã nghe về các loại quỹ đầu tư như quỹ hưu trí và quỹ cổ phiếu ít nhất một lần. Vậy các loại quỹ này hoạt động ra sao, tham gia vào quỹ này như thế nào? Hãy cùng SAPP tìm hiểu qua bài viết này nhé!

1. Quỹ đầu tư là gì?

Quỹ đầu tư là các tổ chức hoặc công ty được thiết lập để thu thập vốn từ nhiều nhà đầu tư khác nhau với mục tiêu chung, đó là tham gia vào thị trường tài chính hoặc đầu tư vào các tài sản khác nhau.

Mục tiêu chính của các quỹ đầu tư là tối ưu hóa lợi nhuận cho các nhà đầu tư tham gia bằng cách tiến hành phân tích, đánh giá và nghiên cứu các danh mục đầu tư phù hợp. Các quỹ này có thể đầu tư vào một loạt tài sản, bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, ngoại hối, tiền tệ, và các giấy tờ có giá trị khác. Công ty quản lý sẽ đưa ra các quyết định hiệu quả nhất tùy thuộc vào tình hình thị trường.

Các quỹ đầu tư thường phát hành chứng chỉ quỹ ra thị trường và nhà đầu tư có quyền xem xét, phân tích và quyết định liệu họ nên tham gia hay không. Thay vì nhận tiền trực tiếp từ các nhà đầu tư, quỹ đầu tư tài chính sử dụng chứng chỉ quỹ như một cách để chứng minh nghĩa vụ, trách nhiệm và quyền lợi của họ và nhà đầu tư.

2. Phân loại các quỹ đầu tư

Căn cứ vào các mục đích khác nhau của từng loại quỹ mà các quỹ sẽ có các đặc điểm khác nhau:

2.1. Căn cứ theo nguồn vốn huy động

- Quỹ đầu tư tập thể (Quỹ công chúng):

Quỹ đầu tư tập thể là một loại quỹ đầu tư mở rộng vốn cho công chúng, bao gồm cả cá nhân và tổ chức. Điều này giúp cung cấp cho các nhà đầu tư cá nhân cơ hội đầu tư đa dạng hóa, giảm thiểu rủi ro và giảm chi phí đầu tư một cách hiệu quả nhờ vào sự chuyên nghiệp trong quản lý đầu tư. 

- Quỹ đầu tư cá nhân (Quỹ thành viên):

Quỹ đầu tư cá nhân hoạt động thông qua việc phát hành độc lập cho một nhóm nhỏ các nhà đầu tư. Những nhà đầu tư này có thể là các tổ chức tài chính hoặc các tập đoàn kinh tế lớn. Do đó, tính thanh khoản của quỹ này sẽ thấp hơn so với quỹ đầu tư tập thể, nhưng đổi lại các nhà đầu tư có khả năng tham gia vào quản lý đầu tư của quỹ.

2.2. Căn cứ theo cấu trúc vận động vốn

- Quỹ đóng: 

Loại quỹ này phát hành chứng chỉ quỹ chỉ một lần khi huy động vốn và không thực hiện việc mua lại cổ phiếu hoặc chứng chỉ đầu tư từ nhà đầu tư khi nhà đầu tư có nhu cầu bán. Mục tiêu là để đảm bảo tính thanh khoản cao cho quỹ, và sau khi quá trình huy động vốn (đóng quỹ) kết thúc, chứng chỉ quỹ sẽ được niêm yết trên thị trường chứng khoán.

Nhà đầu tư có thể mua hoặc bán chứng chỉ quỹ trên thị trường thứ cấp để thu hồi vốn đầu tư của họ. Giá chứng chỉ quỹ có thể cao hoặc thấp hơn giá trị tài sản ròng của quỹ.

- Quỹ mở: 

Quỹ mở là một loại quỹ được thành lập và hoạt động liên tục trong thời gian không giới hạn. Sau khi phát hành ban đầu, giao dịch mua bán giữa các nhà đầu tư sẽ diễn ra định kỳ dựa trên giá trị tài sản ròng (NAV) của quỹ. Các giao dịch này thường được thực hiện trực tiếp với công ty quản lý quỹ hoặc thông qua các đại lý được chỉ định.

Khác với quỹ đóng, tổng vốn của quỹ mở biến đổi theo từng giao dịch do tính chất đặc thù của nó. Nhà đầu tư trong quỹ mở có quyền bán lại chứng chỉ đầu tư cho quỹ, và quỹ phải mua lại các chứng chỉ theo giá trị tài sản ròng vào thời điểm giao dịch. Trong trường hợp này, các giao dịch mua bán chứng chỉ quỹ thường được tiến hành trực tiếp với công ty quản lý và chứng chỉ quỹ không được niêm yết trên thị trường chứng khoán.

- Bảng so sánh đặc điểm của Quỹ đóng và Quỹ mở:

2.3. Căn cứ theo cơ cấu tổ chức và hoạt động của quỹ

- Quỹ đầu tư dạng công ty: 

Loại quỹ này được thành lập bởi một tổ chức hoặc công ty, trong đó các nhà đầu tư đóng vai trò như các cổ đông. Cơ quan quản lý cao nhất của quỹ là một ban điều hành được tạo ra từ việc bầu cử của các cổ đông (nhà đầu tư), và ban này có trách nhiệm quản lý toàn bộ hoạt động của quỹ, lựa chọn công ty quản lý quỹ, và thực hiện giám sát chặt chẽ đối với các hoạt động của quỹ.

- Quỹ đầu tư dạng hợp đồng:

Loại quỹ này được thành lập bởi một công ty quản lý quỹ, và công ty này sẽ tiến hành huy động vốn và thực hiện các hoạt động đầu tư cho quỹ. Nhà đầu tư tham gia bằng cách góp vốn vào quỹ và đưa ra các yêu cầu đầu tư cho công ty quản lý quỹ, nhưng họ không tham gia trực tiếp vào các hoạt động đầu tư.

- Quỹ đầu tư mô hình tín thác: 

Đây là mô hình quỹ đầu tư do các nhà đầu tư góp vốn cùng nhau để thu lợi nhuận, không có tư cách pháp nhân và được phê chuẩn của Bộ Tài Chính.

2.4. Căn cứ theo mục đích đầu tư

- Quỹ thị trường tiền tệ:

Đây là một loại quỹ đầu tư tập trung vào việc mua bán các loại tiền tệ trên thị trường ngoại hối. Đây là một dạng quỹ đầu tư có tính thanh khoản cao và được quản lý bởi các chuyên gia tài chính có kinh nghiệm trong lĩnh vực giao dịch tiền tệ. Mục đích của quỹ thị trường tiền tệ là tăng thu nhập cho các nhà đầu tư bằng cách mua bán các đồng tiền trên thị trường ngoại hối. Để đạt được mục tiêu này, các nhà quản lý quỹ sử dụng các kỹ thuật phân tích kỹ thuật và cơ bản để đưa ra quyết định đầu tư thông minh.

- Quỹ tương hỗ trái phiếu:

Là quỹ đầu tư chủ yếu vào trái phiếu của chính phủ, các công ty hoặc các tổ chức tài chính. Quỹ tương hỗ trái phiếu có rủi ro thấp hơn vì thế nên tiềm năng sinh lời cũng thấp hơn. Thường, các quỹ này sẽ đầu tư vào các chứng khoán có thu nhập cố định (dài hạn), nhằm đảm bảo sự cân bằng giữa tiềm năng sinh lời và rủi ro.

- Quỹ đầu tư cổ phiếu:

Đây là một loại quỹ đầu tư chứng khoán có đối tượng đầu tư chủ yếu là cổ phiếu và có hai loại chính:

+ Quỹ được quản lý tích cực: Chọn chứng khoán có mục tiêu vượt trội hơn chỉ số tham chiếu.

+ Quỹ chỉ số (index fund): Phù hợp với hiệu suất của chỉ số cụ thể.

- Quỹ tương hỗ cân bằng: 

Đây là quỹ đầu tư vào cả cổ phiếu và trái phiếu, với một tỷ lệ phân bổ cân bằng. Tỷ lệ phân bổ có thể thay đổi tùy thuộc vào chiến lược đầu tư của quỹ.

3. Cách thức hoạt động của các loại quỹ đầu tư

Quỹ đầu tư hoạt động bằng cách thu hồi vốn từ các nhà đầu tư và sử dụng số tiền này để mua các loại tài sản như cổ phiếu, hợp đồng tương lai, bất động sản và các loại tài sản khác. Mục tiêu của quỹ đầu tư là tìm kiếm lợi nhuận từ việc sở hữu và quản lý các tài sản này, sau đó chia sẻ lợi nhuận này với các nhà đầu tư.

Quỹ đầu tư được thiết kế và hoạt động theo quy trình như sau:

Bước 1: Huy động vốn: Quỹ đầu tư thu hút vốn từ các nhà đầu tư bằng cách phát hành và bán chứng chỉ quỹ.

Bước 2: Đầu tư: Đội ngũ chuyên gia tại các công ty quản lý quỹ sử dụng vốn để mua các loại tài sản như cổ phiếu, hợp đồng tương lai, bất động sản và các tài sản khác theo chiến lược đầu tư đã được xác định trước.

Bước 3: Định giá, phát hành và mua lại chứng chỉ quỹ: Công ty quản lý quỹ sẽ xác định giá trị của chứng chỉ quỹ bằng cách sử dụng công thức sau: Giá chứng chỉ quỹ = Tổng giá trị tài sản ròng của quỹ (NAV) / Tổng số chứng chỉ quỹ đã được phát hành (CCQ).

Lời kết

Qua bài viết trên, SAPP hy vọng bạn đã có cái nhìn tổng quan hơn về các loại quỹ đầu tư hiện nay. Mong rằng các kiến thức về các loại quỹ đầu tư trên sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình lựa chọn nghề nghiệp và môi trường phù hợp. Đừng quên đón chờ các bài viết theo của SAPP nhé!

>>Xem thêm: Tổng quan về các định chế tài chính

>Xem thêm: Các loại hình doanh nghiệp theo quy mô

>>Xem thêm: Tổng quan về công ty Buy-side và Sell-side