Tóm tắt các kiến thức quan trọng liên quan đến chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp số I
1. Nội dung chuẩn mực
1.1. Standard I(A) - Knowledge of the Law (Có kiến thức về luật pháp)
Các Thành viên và Ứng viên phải
- Hiểu và tuân thủ tất cả các luật, quy tắc và quy định (bao gồm Bộ quy tắc đạo đức và Chuẩn mực ứng xử nghề nghiệp của CFA Institute) của chính phủ, cơ quan quản lý, cơ quan cấp phép, hoặc hiệp hội nghề nghiệp quản lý hoạt động chuyên môn của các Hội viên và Ứng viên.
- Trong trường hợp có sự mâu thuẫn, các Hội viên và Ứng viên phải tuân thủ các luật, nguyên tắc hoặc quy định nghiêm ngặt hơn (*).
- Các Hội viên và Ứng viên không được cố ý tham gia hoặc hỗ trợ và không được liên quan đến bất kỳ hành vi vi phạm các luật, quy tắc hoặc quy định đó.
(*) Luật, quy định nghiêm ngặt hơn: Luật hoặc quy định áp đặt các hạn chế lớn hơn đối với hành động của Hội viên/ ứng viên; luôn kêu gọi Hội viên/ ứng viên hành động vì lợi ích của khách hàng.
1.2. Standard I(B) - Independence and Objectivity (Độc lập và Khách quan)
Các Thành viên và Ứng viên phải:
- Có sự quan tâm và xét đoán hợp lý (reasonable care and judgement) để đạt được và duy trì tính độc lập, khách quan trong hoạt động chuyên môn của mình.
- Không được đề nghị, mời chào hoặc chấp nhận quà tặng, trợ cấp, thù lao hoặc tiền công có thể ảnh hưởng đến tính độc lập và khách quan của họ hoặc đồng nghiệp khác.
1.3. Standard I(C) – Misrepresentation (Làm sai lệch thông tin)
Các Thành viên và Ứng viên không được cố ý làm sai lệch thông tin liên quan đến các phân tích đầu tư, kiến nghị, hoạt động, hoặc các hoạt động chuyên môn khác.
Việc loại bỏ thông tin có chủ ý và gây ảnh hưởng đến quá trình đánh giá quyết định đầu tư cũng được coi là làm sai lệch thông tin.
1.4. Standard I(D) – Misconduct (Hành vi sai trái)
Các Thành viên và Ứng viên không được tham gia vào các hoạt động chuyên môn có dấu hiệu thiếu trung thực, gian lận, hoặc lừa đảo hoặc có hành vi ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín nghề nghiệp, tính liêm chính hoặc năng lực của bản thân.
2. Hệ thống kiến thức
3. Phân tích chuẩn mực
3.1. Standard I(A) - Knowledge of the Law (Có kiến thức về luật pháp)
- “Hiểu và tuân thủ”: CFA member phải hiểu rõ, nắm vững các quy định liên quan và luôn cập nhật các thay đổi. “Không biết không có tội” sẽ là một lời bào chữa không chấp nhận được dưới góc độ của CFA Institute, bởi việc “không biết” cũng đã là một sự vi phạm đối với chuẩn mực này.
- “Tuân thủ các luật, nguyên tắc, hoặc quy định nghiêm ngặt hơn”: có một số trường hợp, sẽ xuất hiện sự mâu thuẫn hoặc sự mơ hồ giữa các bộ chuẩn mực/luật định khác nhau. Chẳng hạn, ở một số quốc gia, luật chứng khoán chưa quy định quá chặt chẽ về việc giao dịch nội gián (insider trading). Tuy nhiên, trong bộ Chuẩn mực của CFA Institute có quy định rõ ràng về hành vi này là không được phép. Cho dù quy phạm pháp luật ở nước sở tại không cấm, trong trường hợp này chúng ta sẽ phải tuân thủ theo các quy định nghiêm minh hơn.
- “Không được cố ý tham gia hoặc hỗ trợ và không được liên quan”: nếu bạn nhận thức được có hành vi vi phạm các luật, quy tắc và quy định nào đang diễn ra, bạn phải từ chối tham gia và lập tức báo cáo với cấp trên hoặc bộ phận tuân thủ. Cho dù bạn không trực tiếp tham gia, nhưng nếu bạn lờ đi khi nhận thức rõ có hành vi sai phạm, thì đó cũng có thể được coi như là một hành vi thiếu đạo đức.
- “Độc lập, khách quan”: ý kiến, nhận định được đưa ra từ phía nhà tư vấn đầu tư phải luôn khách quan trong mọi trường hợp để đảm bảo lợi ích của khách hàng, không bị ảnh hưởng bởi các định kiến, áp lực bên ngoài.
- “Quà tặng, trợ cấp, thù lao hoặc tiền công”: Bạn không được phép nhận quà tặng, trợ cấp, thù lao và tiền công nếu như đó là những thứ có thể ảnh hưởng đến tính độc lập, khách quan trọng việc đánh giá của bạn. Trong bài thi sẽ có thể xuất hiện một số các trường hợp đặc biệt như sau.
- Bạn không nên chấp nhận các tiện ích từ khách hàng về mặt nơi ăn chốn ở (accommodation) hoặc đi lại (travel reimbursement), trừ khi những tiện ích này hoàn toàn không có sẵn và bạn không có phương án thay thế. Chẳng hạn, nếu bạn phải đi đến một chi nhánh của khách hàng, nhưng chi nhánh này lại ở vùng sâu vùng xa, không có đường giao thông đi tới đó trừ khi đi bằng trực thăng của khách hàng, thì đây cũng có thể coi là một tiện ích được phép chấp nhận.
- Trong đa phần các trường hợp, các món quà mang tính chất kỉ niệm, như bút, sổ, áo … sẽ không phải là vấn đề lớn. Tuy nhiên, trong bài thi thì đôi lúc sẽ có những món quà rất “không rõ ràng” có phải là quà kỉ niệm hay không. Ví dụ, nếu đề bài cho rằng khách hàng mời bạn một bữa tối, bạn cần đọc kĩ xem đề bài dùng những tính từ gì để mô tả, nếu là những từ như casual, modest, đó sẽ được coi là một món quà mang tính chất kỉ niệm, nhưng nếu những từ như lavish, luxury xuất hiện, bữa tối đó sẽ không còn bình thường nữa.
- Quà tặng từ phía khách hàng, trong đa phần các trước hợp đều chấp nhận được, vì đây là những món quà nhằm cảm ơn chứ không ảnh hưởng gì đến tính khách quan, độc lập của bạn.
3.3. Standard I(C) – Misrepresentation (Làm sai lệch thông tin)
- “Cố ý làm sai lệch”: việc cố ý làm sai lệch bao gồm cả việc đưa ra các dữ kiện, đánh giá sai hoặc đưa ra thiếu những dữ kiện, đánh giá để cung cấp thông tin một cách toàn vẹn. Ví dụ, nếu bạn đưa ra dữ kiện rằng quỹ đầu tư của bạn kiếm lời trung bình 30% mỗi năm, nhưng bỏ sót việc con số đó chỉ là cho 2 năm trở lại đây, đó cũng bị coi là một hành vi làm sai lệch thông tin
Ngoài ra, Chuẩn mực I(C) cũng không cho phép một số hành vi như: đảm bảo lợi nhuận cho một khoản đầu tư rủi ro; đạo văn (bao gồm cả việc trích dẫn nghiên cứu của người khác mà không ghi nguồn và thay đổi cách diễn giải (reword) của văn bản gốc)
3.4. Standard I(D) – Misconduct (Hành vi sai trái)
- “Ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín nghề nghiệp, tính liêm chính hoặc năng lực của bản thân”: bao gồm tất cả các hành động kể cả hợp pháp hay không hợp pháp nhưng có ảnh hưởng đến tính chuyên nghiệp của nhà tư vấn đầu tư.
Reviewed: Cam Tu Vu