[Tóm tắt kiến thức quan trọng] Module 3: Portfolio Management: An Overview

Các vấn đề cơ bản cần chú ý khi học Module 3 trong chương trình CFA level 1

1. Mô tả phương pháp đầu tư theo danh mục

Thuyết danh mục đầu tư hiện đại: việc đa dạng hóa danh mục cho phép nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro của danh mục mà không ảnh hưởng tiêu cực tới lợi suất đầu tư kỳ vọng của danh mục.

Đầu tư theo danh mục đề cập tới việc đánh giá các chứng khoán riêng lẻ trong việc đóng góp vào đặc điểm đầu tư của toàn bộ danh mục chung.

Các đặc điểm của phương pháp đầu tư theo danh mục

1.1. Tránh khỏi thảm họa đầu tư

Việc đa dạng hóa danh mục đầu tư giúp nhà đầu tư tránh được các khoản thua lỗ mang tính nghiêm trọng khi chỉ đầu tư vào đúng một chứng khoán riêng lẻ.

1.2. Giảm thiểu rủi ro

Danh mục đầu tư thường đem lại lợi suất đầu tư tương đương với ít rủi ro hơn, hay là ít biến động về lợi nhuận hơn (thường được đo lường bằng độ lệch chuẩn.

Đại lượng đo lường mức độ đa dạng danh mục thường được sử dụng là chỉ số đa dạng hóa (diversification ratio).

→ Diễn giải: Chỉ số đa dạng hóa càng thấp thì mức độ đa dạng hóa của danh mục càng cao, hay danh mục càng ít rủi ro.

1.3. Mức độ đánh đổi rủi ro-lợi nhuận (Risk-return trade-off)

So với một danh mục tỷ trọng phân bổ đều, một danh mục với tỷ trọng được phân bổ cẩn thận sẽ đem lại mức độ trade-off hợp lý hơn giữa rủi ro và lợi nhuận, bởi nhà đầu tư có thể thu được cùng một mức lợi nhuận nhưng chỉ phải chịu mức rủi ro thấp hơn.

1.4. Không bảo vệ khỏi rủi ro thua lỗ

Đa dạng hóa danh mục đầu tư không phải lá chắn bảo vệ nhà đầu tư khỏi thua lỗ:

• Trong thị trường tài chính bình thường: Lợi nhuận của các chứng khoán trong danh mục không chuyển động cùng nhau → Độ tương quan giữa các thành phần trong danh mục thấp → Mang lại lợi ích về đa dạng hóa.

• Trong thời kỳ khủng hoảng: Lợi nhuận của các chứng khoán trong danh mục chuyển động cùng nhau (đều suy giảm) → Độ tương quan giữa các thành phần trong danh mục cao → Giảm lợi ích về đa dạng hóa.

2. Quy trình quản lý danh mục đầu tư

2.1. Mô tả các bước trong quá trình quản trị danh mục đầu tư

Bước 1: Lên kế hoạch (Planning)

• Thấu hiểu nhu cầu khách hàng:

  • Mục tiêu: mức độ chấp nhận rủi ro (risk tolerance), lợi nhuận (return)

  • Hạn chế: thời gian đầu tư (time horizon), mục đích về thuế (tax purpose), nhu cầu thu nhập (income needs), các trường hợp đặc biệt khác (unique circumstances)

• Chuẩn bị báo cáo chính sách đầu tư (Investment policy statement - IPS): IPS là tài liệu mô tả mục tiêu đầu tư và hạn chế đầu tư của khách hàng

  • IPS có thể bao gồm mốc tham chiếu để đánh giá hiệu suất đầu tư

  • IPS nên được xem lại và cập nhật thường xuyên

Bước 2: Thực hiện (Execution)

Thông thường, có 2 hướng phân tích là top-down và bottom-up:

• Top-down: phương pháp phân tích từ trên xuống được sử dụng cho việc phân bổ nguồn tiền cho các loại tài sản khác nhau (cổ phần, chứng khoán thu nhập cố định, …) → Phân bổ tài sản

• Bottom-up: phương pháp phân tích từ dưới lên được sử dụng cho việc xác định những khoản đầu tư tiềm năng trong các ngành cụ thể → Phân tích chứng khoán

→ Xây dựng danh mục

Bước 3: Phản hồi (Feedback)

• Đánh giá kết quả đầu tư và báo cáo: bước này bao gồm việc đo lường kết quả đầu tư của danh mục so với mốc tham chiếu được đề cập trong IPS và báo cáo kết quả của danh mục tới khách hàng.

• Quản lý và cân đối lại danh mục:

  • Danh mục cần được xem xét lại khi có những thay đổi về yếu tố cơ bản (fundamental factors), mục tiêu rủi ro và lợi nhuận (risk/return objectives), hoàn cảnh của khách hàng,…

  • Danh mục cần được cân đối lại khi tỷ trọng chứng khoán và tài sản trong danh mục lệch khỏi mục tiêu ban đầu do sự dịch chuyển của thị trường.

3. Các loại nhà đầu tư

3.1. Mô tả các loại nhà đầu tư, đặc điểm và nhu cầu của từng loại; Mô tả Quỹ phúc lợi với mức đóng góp xác định và Quỹ phúc lợi với mức phúc lợi xác định

Nhà đầu tư được chia ra làm 2 loại chính:

3.1.1. Nhà đầu tư cá nhân (Individual investors)

Mục đích: Nhà đầu tư cá nhân có rất nhiều động cơ khác nhau để thực hiện việc đầu tư và xây dựng danh mục đầu tư.

• Mục tiêu ngắn hạn: Chi trả tiền học cho con cái, tiết kiệm cho việc mua bán tài sản giá trị cao, khởi nghiệp, …

• Mục tiêu dài hạn: Có đủ nguồn lực tài chính để phục vụ cho thời gian sau nghỉ hưu

Nhu cầu đầu tư: Dựa trên hoàn cảnh về tài chính của cá nhân

3.1.2. Nhà đầu tư tổ chức (Institution investors)

3.1.2.1. Quỹ phúc lợi với mức phúc lợi xác định (Defined benefit pension plans)

Người sử dụng lao động có nghĩa vụ phải trả một số tiền nhất định cho nhân viên của mình hàng năm sau khi họ nghỉ hưu.

So sánh giữa Defined benefit pension plans và Defined contribution pension plan

3.1.2.2. Các quỹ quyên tặng (endowments) và từ thiện (foundations)

Định nghĩa:

• Quỹ quyên tặng (Endowment) là các quỹ của tổ chức phi lợi nhuận giúp các tổ chức đó thực hiện các nhiệm vụ của mình (ví dụ: các trường đại học lập quỹ quyên tặng để phục cụ các chương trình học bổng)

• Quỹ từ thiện (Foundation) là các quỹ được dùng để tặng và hỗ trợ nhằm phục vụ mục đích từ thiện

Mục đích: Các quỹ này được lập ra để duy trì giá trị vốn điều chỉnh theo lạm phát, đồng thời tạo ra thu nhập cần thiết để thực hiện các mục tiêu của tổ chức đó.

3.1.2.3. Ngân hàng

Định nghĩa: ngân hàng là các trung gian tài chính thực hiện việc tiếp nhận tiền gửi và cho vay.

Mục đích: ngân hàng thu lời bằng việc cho vay với lãi suất cao hơn lãi suất phải trả cho các khoản tiền gửi; duy trì mức rủi ro thấp và thanh khoản đủ để đáp ứng nhu cầu rút tiền của khách hàng gửi tiền

3.1.2.4. Công ty bảo hiểm

Định nghĩa: công ty bảo hiểm là các trung gian tài chính thực hiện việc bán các hợp đồng bảo hiểm và thu về phí bảo hiểm

Mục đích:

• Đầu tư khoản phí bảo hiểm thu về sao cho công ty có thể đáp ứng khi xảy ra các khoản bồi thường

• Có hai loại công ty bảo hiểm: bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm tài sản và tai nạn

3.1.2.5. Quỹ đầu tư quốc gia (Sovereign Wealth Fund – SWF)

Định nghĩa: Quỹ đầu tư quốc gia là quỹ đầu tư do chính phủ sở hữu

Mục đích: SWF thường được lập nên để đầu tư nguồn doanh thu hữu hạn nhằm đem lại lợi ích cho các thế hệ công dân tương lai, hoặc để quản lý nguồn dự trữ ngoại hối

3.1.2.6. Các công ty đầu tư

Công ty đầu tư quản lý quỹ đầu tư chung (pooled funds) của nhiều nhà đầu tư.

Các sản phẩm đầu tư chính: quỹ tương hỗ (mutual funds), quỹ ETFs, quỹ phòng vệ (hedge funds), quỹ đầu tư cổ  phần tư nhân (private equity funds), quỹ đầu tư mạo hiểm (venture capital funds)

Bảng tổng hợp đặc điểm của các đối tượng đầu tư