[Topic 10] Budgetary systems (Hệ thống ngân sách)

Activity-based budgeting

[ækˈtɪvəti beɪst ˈbʌʤɪtɪŋ]

Lập dự toán dựa trên hoạt động

ABB xác định hoạt động chính tạo ra các số liệu tài chính của mỗi bộ phận (cost drivers), chức năng và sử dụng mức độ hoạt động để quyết định lượng nguồn lực được phân bổ. Từ đó, nhà quản lý đánh giá được chất lượng sử dụng các nguồn lực và giải thích được sự khác biệt so với ngân sách.

Beyond Budgeting

[bɪˈɑnd ˈbʌʤɪtɪŋ]

Lập dự toán ngoài ngân sách

Beyond budgeting là một mô hình ngân sách mới cho rằng các mô hình ngân sách truyền thống nên được xóa bỏ và chú trọng đẩy mạnh quy trình quản lý thích ứng (hay adaptive management process).

Beyond Budgeting hoạt động dựa trên 2 nguyên tắc sau:

- Chú trọng vào khả năng đối phó, thích ứng với tình hình thực tế thay vì tập trung hoàn toàn vào kiểm soát chi phí. - Loại bỏ hệ thống phân cấp tập trung: các quyết định và trách nhiệm cho các hoạt động doanh nghiệp sẽ được phân theo từng cấp quản lý trực tiếp.

Bottom-up budgeting (Participatory budgeting)

[ˈbɑː.t̬əm-ʌp ˈbʌʤɪtɪŋ] [ˌpɑrˈtɪsəpəˌtɔri ˈbʌʤɪtɪŋ]

Phương pháp hướng tiếp cận từ dưới lên trong dự toán ngân sách

Trong phương pháp này, ngân sách được chuẩn bị từ cấp quản lý thấp nhất. Họ căn cứ vào tình hình thực tế của đơn vị mình để đặt ra ngân sách và trình lên cấp quản lý cao hơn.

Quản lý cấp cao hơn sẽ tổng hợp ngân sách của từng đơn vị thành ngân sách để trình lên quản lý cấp cao xem xét và phê duyệt thành ngân sách mục tiêu cho cả doanh nghiệp.

Double-loop feedback

[ˈdʌbəl lup ˈfidˌbæk]

Phản hồi vòng kép

Phản hồi vòng lặp kép là thông tin được sử dụng để thay đổi kế hoạch. Ví dụ, nếu không đạt được mục tiêu doanh số, công ty có thể phải thay đổi kế hoạch.

Feedback

[ˈfiːd.bæk]

Phản hồi

Phản hồi là thông tin được tạo ra dưới dạng đầu ra từ các hoạt động; nó được sử dụng để so sánh kết quả thực tế với kết quả kế hoạch nhằm mục đích kiểm soát, qua đó, kiểm soát một hệ thống, bằng cách điều chỉnh đầu vào hoặc hành vi của hệ thống dựa trên những phản hồi từ đầu ra đó.

Fixed budget

[fɪkst ˈbʌʤɪt]

Dự toán cố định

Dự toán cố định là dự toán không được sửa đổi trong quá trình áp dụng và đối chiếu kết quả hoạt động kinh doanh thực tế.

Flexible budget

[ˈflɛksəbəl ˈbʌʤɪt]

Dự toán linh hoạt

Dự toán linh hoạt là dự toán cố định nhưng có sự điều chỉnh theo mức độ hoạt động thực tế sau khi tổng hợp các thành phần chi phí biến đổi và chi phí cố định.

Incremental budgeting

[ˌɪnkrəˈmɛntəl ˈbʌʤɪtɪŋ]

Dự toán trên cơ sở hoạt động trong quá khứ

Dự toán được xây dựng theo phương thức gia tăng, ngân sách năm sau được thiết lập dựa trên kết quả thực tế năm trước sau khi điều chỉnh ảnh hưởng như lạm phát, tăng trưởng doanh thu, chi phí…

Rolling budgets

[ˈroʊlɪŋ ˈbʌʤɪts]

Dự toán điều chỉnh liên tục

Rolling budget là ngân sách có sự cập nhật liên tục thông qua việc bổ sung thêm kỳ kế toán tiếp theo (một tháng hoặc một quý) vào cuối ngân sách khi thời kỳ tương ứng trong ngân sách hiện tại đã kết thúc.

Single loop feedback

[ˈsɪŋgəl lup ˈfidˌbæk]

Phản hồi vòng đơn

Phản hồi vòng đơn là việc kiểm soát, giống như một bộ điều khiển, điều chỉnh đầu ra của hệ thống.

Ví dụ, nếu không đạt được mục tiêu bán hàng, thì các hoạt động kiểm soát sẽ được thực hiện để đảm bảo rằng mục tiêu sẽ sớm đạt được. Bản thân kế hoạch hoặc các mục tiêu sẽ không thay đổi, mặc dù các nguồn lực cần thiết để đạt được chúng có thể phải được xem xét lại.

Top-down budgeting (Imposed budgeting)

[tɑp-daʊn ˈbʌʤɪtɪŋ] [ɪmˈpoʊzd ˈbʌʤɪtɪŋ]

Phương pháp hướng tiếp cận từ trên xuống trong dự toán ngân sách

Trong phương pháp này, ngân sách mà quản lý cấp cao sẽ đề ra các mục tiêu ngân sách cho cả doanh nghiệp.

Từ đó, các quản lý cấp trung sẽ chuẩn bị ngân sách cấp phòng dựa trên ngân sách tổng thể và theo thứ tự cấp bậc, các quản lý cấp thấp hơn lại lập ra một ngân sách cho các hoạt động cụ thể.

Zero-based budgeting

[ˈzɪroʊ beɪst ˈbʌʤɪtɪŋ]

Lập dự toán từ đầu

ZBB là loại hình ngân sách mà tại mỗi kỳ, giả định ngân sách của mỗi bộ phận doanh nghiệp bằng 0.

Sau đó, doanh nghiệp tiến hành rà soát từng hoạt động của họ, xác định các khoản chi phí cần thiết của quá trình hoạt động rồi cộng dồn các chi phí này vào ngân sách ban đầu.